Voor ons is het toepassen van de Wet voorkeursrecht gemeenten belangrijk voor een overheid die zorgt voor voldoende woonruimte en het bouwen en wonen niet helemaal aan de woeste krachten van een speculatiemarkt wil over laten. Daardoor worden ook eigenaren en huurders enigszins beschermd.
Belangenafweging is cruciaal bij de toepassing van de Wet voorkeursrecht en de uitwerking van de plannen. De wetgever heeft het dan over de belangen van de gemeente en die van de eigenaren. We zien vooral veel gelijk oplopende belangen. En voor ons hoort bij het belang van de gemeente zeker ook dat van natuur en landschap.
Omdat we in de komende tijd vaker zullen spreken over het algemeen belang bij de woonplannen, bouwplannen, omgevingsplannen en bestemmingsplannen is het goed daar hier nog eens bij stil te staan. Het begrip algemeen belang wordt te gemakkelijk gebruikt tegen inwoners die andere ideeën hebben over de inrichting van hun ruimte. Het algemeen belang is een bezweringsformule waarmee de discussie wordt afgerond, tegenstanders de mond wordt gesnoerd en een beetje worden weggezet als dwarsliggers en nimby-isten en dat vindt de GroenLinks-fractie zeer onterecht! Dat helpt ook niet om tot goede oplossingen te komen.
Het algemeen belang wordt dan geplaatst tegenover het individueel belang. Bij het laatste wordt dan vaak eigen belang bedoeld. Het algemeen belang wordt als een moreel hoger politiek en bestuurlijk instrument ingezet om plannen te legitimeren. Intussen gaat het bij algemeen belang wel degelijk ook om belangen.
Maar laten we teruggaan naar de bron. Dat is in de Nederlandse traditie vooral Thorbecke. Die schrijft: 'Is het alleen de vraag, wat het volk of de meerderheid wil, dan vervalt de vraag naar hetgeen regt, waar, goed en uitvoerbaar is'. Het algemeen belang slaat dus niet op de opvatting van een meerderheid en ook niet van het bestuur. Algemeen belang gaat over de grondbeginselen van de rechtsstaat, inclusief de belangen van minderheden en individuen. Het algemeen belang sluit dus die individuele en minderheidsbelangen in, dus ook van de tegenstanders. In deze moderne tijd horen daar milieu, natuur en landschap bij. Laten we dus iets wijzer omgaan met het begrip algemeen belang en dat niet tegen inwoners gebruiken, die zich oprecht zorgen maken en zich inspannen mee te denken en praten.
Als onze fractie akkoord gaat met het vestigen van het gemeentelijk voorkeursrecht bij de Tolbertervaart-Noord en Oostergast-Oost op grond van boven-individuele belangen om grondspeculatie te voorkomen wat ook in het individuele belang is, wil dat zeker nog niet zeggen dat wij akkoord gaan met alle eventuele uitwerkingen van de woonplannen met de daarin concreet aangewezen gebieden.
